Thuật ngữ API là gì trong lĩnh vực công nghệ thông tin? API cung cấp các cách tiếp cận tiêu chuẩn để các ứng dụng có thể giao tiếp với nhau mà không cần biết chi tiết bên trong của nhau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về API cũng như những đặc điểm và cách hoạt động của API.
API là gì?
API (hay Application Programming Interface – Giao diện lập trình ứng dụng) là một tập hợp các quy tắc và giao thức cho phép các ứng dụng riêng biệt tương tác hiệu quả.
API giúp các ứng dụng hoạt động cùng nhau một cách hiệu quả và linh hoạt, cho phép chia sẻ thông tin và chức năng giữa các thành phần khác nhau của hệ thống. Thông qua API, các ứng dụng có thể gửi yêu cầu và nhận phản hồi để truy cập dữ liệu, thực hiện các tác vụ, hoặc tương tác với các dịch vụ khác mà không cần truy cập trực tiếp vào mã nguồn của ứng dụng hoặc dịch vụ đó.
API hoạt động như thế nào?
Để hiểu được cách hoạt động của API, chúng ta sẽ cùng xem xét một ví dụ. Khi người dùng mua một món hàng trên các trang thương mại điện tử, họ có thể thanh toán bằng một hệ thống của bên thứ ba như ví Momo hay Paypal, Zalopay. API sẽ được sử dụng để liên kết hai ứng dụng với nhau.
Quy trình diễn ra như sau:
- Khi người mua nhấp vào nút thanh toán, một cuộc gọi API (API call) sẽ được thực hiện để lấy thông tin – hay còn được gọi là yêu cầu.
- Sau khi nhận được yêu cầu hợp lệ từ trang web sản phẩm, API thực hiện cuộc gọi tới hệ thống thanh toán bên thứ ba.
- Máy chủ gửi một phản hồi đến API với thông tin được yêu cầu.
- API chuyển dữ liệu đến ứng dụng yêu cầu ban đầu, trong trường hợp này là trang web sản phẩm.
API ủy quyền và cấp quyền truy cập vào dữ liệu mà người dùng và các ứng dụng khác yêu cầu. API thường có cơ chế kiểm soát quyền truy cập để bảo vệ dữ liệu và đảm bảo rằng chỉ những ứng dụng được ủy quyền mới có thể sử dụng API.
Tìm hiểu thêm về: Back end là gì? Một Back end developer cần có kỹ năng nào?
Lợi ích khi sử dụng API là gì?
API đơn giản hóa việc thiết kế và phát triển các ứng dụng mới cũng như tích hợp và quản lý các ứng dụng hiện có. API cũng mang lại những lợi ích đáng kể cho các nhà phát triển và doanh nghiệp nói chung.
Tăng cường hợp tác
Một doanh nghiệp trung bình sử dụng gần 1.200 ứng dụng đám mây, nhiều ứng dụng trong số đó không kết nối với nhau. API cho phép tích hợp để các nền tảng và ứng dụng này có thể giao tiếp với nhau. Thông qua sự tích hợp này, các công ty có thể tự động hóa quy trình làm việc và tăng cường hợp tác tại nơi làm việc.
Nếu không có API, nhiều doanh nghiệp có thể thiếu giao tiếp và gây ra các lỗ hổng thông tin ảnh hưởng đến năng suất và hiệu quả.
Tăng tốc đổi mới
Một trong những điểm nổi bật của API là tính đổi mới nhanh chóng. Sự linh hoạt của API cho phép các công ty kết nối với các đối tác kinh doanh mới. Đồng thời cung cấp dịch vụ mới cho thị trường mục tiêu hiện tại. Cuối cùng là tiếp cận các thị trường mới có thể tạo ra lợi nhuận và thúc đẩy chuyển đổi kỹ thuật số.
Ví dụ: Cổng thanh toán Stripe bắt đầu dưới dạng API chỉ với bảy dòng mã. Kể từ đó, công ty đã hợp tác với nhiều doanh nghiệp lớn trên thế giới và gần đây được định giá 36 tỷ USD.
Kiếm tiền từ dữ liệu
Các doanh nghiệp có thể cung cấp API cho các nhà phát triển bên ngoài để tạo ra các ứng dụng, sản phẩm hoặc dịch vụ mới dựa trên dữ liệu của họ. Trong trường hợp này, doanh nghiệp có thể thu phí từ các nhà phát triển hoặc doanh nghiệp sử dụng dịch vụ API của họ.
Khi AccuWeather ra mắt cổng dịch vụ cho các nhà phát triển với đa dạng các gói API, công ty đã thu hút hơn 24.000 nhà phát triển và bán được 11.000 khóa API (API key) trong 10 tháng.
Bảo mật hệ thống
API (Giao diện lập trình ứng dụng) đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường độ bảo mật của hệ thống. API cho phép hệ thống xác định chính xác ai được phép truy cập vào dữ liệu và chức năng của nó.
Ngoài ra, API giúp giảm thiểu sự rò rỉ thông tin bằng cách tạo ra các giao diện chia sẻ dữ liệu thay vì tiếp cận trực tiếp. Điều này giúp đảm bảo rằng chỉ có những dịch vụ được phép mới có khả năng truy cập và sử dụng dữ liệu.
Bảo mật quyền riêng tư của người dùng cuối
API không chỉ cung cấp lớp bảo vệ bổ sung trong mạng mà còn bảo vệ người dùng cá nhân. Khi một trang web yêu cầu vị trí của người dùng, người dùng có thể quyết định cho phép hay từ chối yêu cầu này. Nhiều trình duyệt web và hệ điều hành di động, như iOS, có cấu trúc quyền được tích hợp sẵn khi API yêu cầu quyền truy cập vào ứng dụng và dữ liệu của chúng.
Các loại API
Có nhiều loại API khác nhau và cách phân loại chúng. Ví dụ, bạn có thể phân loại APIs dựa trên ai có quyền truy cập vào chúng. Khung tổ chức này bao gồm:
API Riêng tư (Private API)
API Riêng tư (Private API), còn được gọi là API nội bộ, được sử dụng để kết nối các thành phần phần mềm và ứng dụng khác nhau trong một doanh nghiệp và chúng không được sử dụng bởi bên thứ ba.
Ví dụ: một ứng dụng mạng xã hội có thể có một API riêng tư để xử lý quy trình đăng nhập, một API riêng khác để xử lý dòng thời gian,… Một số ứng dụng có thể bao gồm hàng chục hoặc thậm chí hàng trăm API riêng tư.
API Công khai (Public API)
API Công khai (Public API) cung cấp quyền truy cập công khai vào dữ liệu hoặc ứng dụng. Chúng cho phép truy cập vào dữ liệu ứng dụng trong khi bảo vệ các nhà phát triển không có quyền truy cập vào mã nguồn được chia sẻ.
Điều này có nghĩa là các công ty có thể hưởng lợi từ việc cung cấp các dịch vụ của họ trong khi vẫn duy trì quyền sở hữu độc quyền đối với sản phẩm của nhà phát triển.
API Đối tác (Partner API)
API Đối tác (Partner API) cho phép hai hoặc nhiều công ty chia sẻ dữ liệu hoặc chức năng để hợp tác trong một dự án. API đối tác không khả dụng cho công chúng và sử dụng cơ chế xác thực để đảm bảo rằng chúng chỉ được sử dụng bởi các đối tác được ủy quyền.
API tổng hợp (Composite API)
API tổng hợp (Composite API) là một dạng của giao diện lập trình ứng dụng (API) mà cho phép bạn tạo ra các yêu cầu hoặc truy vấn phức tạp bằng cách kết hợp nhiều yêu cầu hoặc truy vấn đơn giản hơn từ các API khác nhau.
API Web là gì?
API Web là một tập hợp các quy tắc và giao thức cho phép các ứng dụng hoặc dịch vụ trao đổi dữ liệu và tương tác với nhau qua mạng Internet. API Web có thể được triển khai bằng nhiều phương thức khác nhau, nhưng phương thức phổ biến nhất thường là sử dụng giao thức HTTP (Hypertext Transfer Protocol).
Ưu, nhược điểm của API Web là gì?
API Web đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối và tương tác giữa các ứng dụng và dịch vụ trên mạng Internet. Một số ưu điểm của API web là:
Ưu điểm của API Web
- Tích hợp linh hoạt: API Web cho phép tích hợp và tương tác giữa các ứng dụng và dịch vụ khác nhau trên mạng, dẫn đến khả năng chia sẻ dữ liệu và chức năng một cách dễ dàng.
- Tách biệt giữa phía máy khách và phía máy chủ: API Web giúp tách biệt hoạt động của phía máy khách và phía máy chủ, cho phép phát triển và duy trì mỗi phần một cách độc lập.
- Tích hợp đa nền tảng: API Web có thể hoạt động trên nhiều nền tảng khác nhau, cho phép ứng dụng chạy trên các thiết bị và hệ điều hành khác nhau.
- Mở rộng và mô-đun hóa: API Web cho phép mở rộng ứng dụng hoặc dịch vụ bằng cách thêm các chức năng mới thông qua việc thêm các điểm cuối và chức năng trong tương lai.
- Khả năng cập nhật dễ dàng: Khi có thay đổi hoặc cần cập nhật, chỉ cần thay đổi API Web mà không cần thay đổi toàn bộ ứng dụng.
Nhược điểm của API Web
API Web mang lại nhiều ưu điểm trong việc tích hợp và tương tác giữa các ứng dụng và dịch vụ, nhưng cũng đồng thời đặt ra một số thách thức về bảo mật, hiệu suất và quản lý.
- Bảo mật và quyền riêng tư: API Web có thể tạo ra các vấn đề về bảo mật nếu không được cài đặt và quản lý cẩn thận, dẫn đến nguy cơ truy cập trái phép vào dữ liệu hoặc thông tin nhạy cảm.
- Hiệu suất và độ trễ: Việc tương tác qua mạng có thể tạo ra độ trễ và ảnh hưởng đến hiệu suất ứng dụng.
- Phụ thuộc vào bên thứ ba: Khi sử dụng API Web của bên thứ ba, sự cố hoặc thay đổi từ họ có thể ảnh hưởng đến hoạt động của ứng dụng chính.
- Phức tạp trong gỡ lỗi: Việc phát triển, triển khai và gỡ lỗi API Web có thể phức tạp và đòi hỏi kiến thức chuyên môn.
- Quá tải: Khi API Web phải xử lý số lượng yêu cầu lớn, có thể gây ra tình trạng quá tải (overloading) trên máy chủ, dẫn đến hiệu suất giảm.
Lời kết
API là một công nghệ quan trọng trong thế giới kỹ thuật số, cho phép các ứng dụng và dịch vụ trao đổi dữ liệu một cách linh hoạt và hiệu quả. Không chỉ đóng vai trò trong việc tạo nên sự kết nối giữa các ứng dụng, API còn giúp thúc đẩy sự phát triển và tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ thông tin.
Bài viết của Miko Tech đã giải thích cho bạn API là gì cũng như những điểm nổi bật của công nghệ này. Nếu thấy nội dung này bổ ích, hãy chia sẻ bài viết này đến cho mọi người cùng đọc nhé!
Ý Nhi tốt nghiệp Đại học Kinh tế TP.HCM và có hơn 2 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sáng tạo nội dung. Trong quá trình làm việc, Ý Nhi có kinh nghiệm sáng tạo nội dung trong nhiều lĩnh vực như công nghệ, thể thao điện tử, marketing, SEO,…