React Là Gì? Các Thành Phần Chính Và Cách Hoạt Động

React có khả năng tạo ra ứng dụng nhanh chóng, hiệu quả và dễ bảo trì nên ngày càng được ưa chuộng trong cộng đồng phát triển phần mềm. Bạn có biết tại sao React lại được yêu thích đến vậy không? Hãy cùng Miko Tech khám phá React là gì, những tính năng nổi bật và lý do vì sao nó lại là lựa chọn hàng đầu trong phát triển giao diện web nhé.

React là gì?

React là một thư viện JavaScript mã nguồn mở, được phát triển bởi Facebook nhằm hỗ trợ việc xây dựng giao diện người dùng (UI) cho các ứng dụng web và di động. Từ khi ra mắt vào năm 2013, React đã nhanh chóng trở thành một trong những công cụ phổ biến nhất trong cộng đồng lập trình viên nhờ vào khả năng tối ưu hóa hiệu suất, khả năng tái sử dụng các thành phần (component) và việc quản lý trạng thái linh hoạt.Điểm nổi bật của React là Virtual DOM, giúp tăng tốc quá trình cập nhật giao diện bằng cách chỉ thay đổi những phần của DOM thực sự cần thiết. Ngoài ra, React còn cung cấp JSX, một cú pháp cho phép viết HTML ngay trong JavaScript giúp việc phát triển giao diện trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn.

Ưu và nhược điểm của React

React là một công cụ mạnh mẽ trong việc phát triển giao diện người dùng, nhưng như mọi công nghệ khác, nó cũng có những ưu và nhược điểm khó tránh khỏi.

Ưu điểm của React

React có những những ưu điểm vượt trội trong phát triển giao diện người dùng như:

• Dễ sử dụng: React rất dễ học, dễ sử dụng, đặc biệt là đối với những lập trình viên đã quen thuộc với JavaScript. Cú pháp của React cũng đơn giản và dễ hiểu hơn các ngôn ngữ khác, giúp giảm thiểu độ phức tạp khi xây dựng ứng dụng.
• Tạo thành phần dễ dàng: Một trong những tính năng mạnh mẽ nhất của React là khả năng tạo ra các component (thành phần) tái sử dụng. Mỗi component sẽ quản lý trạng thái và logic riêng biệt, giúp lập trình viên có thể xây dựng giao diện phức tạp từ các thành phần nhỏ gọn và dễ bảo trì.
• Tăng hiệu suất ứng dụng: React sử dụng Virtual DOM để giảm thiểu số lần cập nhật thực tế của DOM, từ đó cải thiện hiệu suất của ứng dụng.
• Tối ưu SEO: React hỗ trợ Server-Side Rendering (SSR) thông qua các framework như Next.js, giúp các trang web React dễ dàng tối ưu hóa SEO.
• Hỗ trợ website và mobile: Bên cạnh việc xây dựng và thiết kế web, React còn hỗ trợ phát triển ứng dụng di động thông qua React Native.

Nhược điểm của React

Mặc dù React sở hữu nhiều ưu điểm nhưng cũng tồn tại một số nhược điểm như:

• Chỉ đáp ứng được tầng View: React chủ yếu tập trung vào tầng View trong mô hình MVC (Model-View-Controller), nghĩa là bạn sẽ cần sử dụng thêm các thư viện hoặc framework khác như Redux hoặc MobX để quản lý trạng thái và dữ liệu.
• Khá phức tạp đối với người chưa học JavaScript: Mặc dù React dễ học đối với lập trình viên JavaScript nhưng đối với những người mới bắt đầu, việc làm quen với JSX, Virtual DOM, Hooks và Component Lifecycle có thể tạo ra sự phức tạp và khó khăn.

Các thành phần chính của React

React có một kiến trúc mạnh mẽ, các thành phần chính giúp tối ưu hóa việc phát triển ứng dụng và đảm bảo tính linh hoạt, dễ bảo trì. Dưới đây là những thành phần quan trọng nhất mà bạn cần biết khi làm việc với React.

JSX

JSX (JavaScript XML) là cú pháp mở rộng của JavaScript, cho phép bạn viết HTML ngay trong mã JavaScript để tạo ra cấu trúc giao diện người dùng mà không cần phải tách biệt giữa HTML và JavaScript. Điều này sẽ làm mã React trở nên dễ đọc và dễ hiểu hơn, giúp bạn kết hợp logic và giao diện một cách mượt mà.

Virtual DOM

Virtual DOM (DOM ảo) là một bản sao của DOM thực trong bộ nhớ. React sử dụng Virtual DOM để tối ưu hóa hiệu suất và cập nhật giao diện nhanh chóng mà không cần thay đổi trực tiếp DOM thực. Khi dữ liệu thay đổi, React sẽ tạo ra một Virtual DOM mới, so sánh với DOM hiện tại và chỉ cập nhật những phần cần thiết, qua đó cải thiện tốc độ và giảm thiểu tải cho trình duyệt.

Kiến trúc dựa trên Component

React sử dụng kiến trúc component-based, nghĩa là ứng dụng được chia thành các thành phần độc lập và có thể tái sử dụng. Mỗi component sẽ quản lý trạng thái và logic của riêng mình, đồng thời có thể tái sử dụng trong nhiều phần khác nhau của ứng dụng.

Props & State

Trong React, props và state là hai khái niệm quan trọng trong việc quản lý dữ liệu:

• Props (Properties): là dữ liệu được truyền từ component cha sang component con để chia sẻ dữ liệu giữa các thành phần trong ứng dụng.
• State: là dữ liệu nội bộ của một component, cho phép component tự quản lý và thay đổi trạng thái của mình. Khi state thay đổi thì React sẽ tự động cập nhật giao diện để thể hiện sự thay đổi đó.

Lifecycle React

Mỗi component trong React có một lifecycle (vòng đời), bao gồm các giai đoạn như khởi tạo, cập nhật và hủy bỏ. React cung cấp các phương thức lifecycle như componentDidMount, componentDidUpdate và componentWillUnmount để lập trình viên có thể thực hiện các tác vụ cụ thể trong các giai đoạn này như gọi API, cập nhật dữ liệu hoặc dọn dẹp tài nguyên khi component bị hủy bỏ.

Liên kết dữ liệu 1 chiều

React sử dụng mô hình liên kết dữ liệu một chiều (one-way data binding), nghĩa chỉ di chuyển dữ liệu từ component cha xuống component con thông qua props. Điều này giúp dễ dàng kiểm soát và theo dõi luồng dữ liệu trong ứng dụng, giảm thiểu sự phức tạp và khiến việc gỡ lỗi trở nên dễ dàng hơn.

Cách thức hoạt động của ReactJS

Một trong những yếu tố quan trọng làm cho ReactJS nổi bật trong việc xây dựng giao diện người dùng mượt mà và tối ưu là cách thức hoạt động với DOM (Document Object Model).ReactJS sử dụng Virtual DOM (một bản sao của DOM thực tế) để quản lý và cập nhật giao diện người dùng hiệu quả hơn. Mỗi khi có sự thay đổi trong dữ liệu hoặc trạng thái thì React sẽ làm việc với Virtual DOM trước, sau đó so sánh sự khác biệt giữa Virtual DOM và DOM thực bằng cách sử dụng thuật toán diffing. Sau đó, chỉ những phần tử thay đổi mới được cập nhật vào DOM thực, giúp tối ưu hóa hiệu suất và tránh việc phải render lại toàn bộ giao diện.Trong ReactJS, bạn cũng có thể sử dụng JSX để tạo các phần tử như <div>, <button>,… Những phần tử này không phải là các phần tử DOM thực mà chỉ là các đối tượng JavaScript đơn giản để giúp quá trình xây dựng giao diện trở nên dễ dàng và trực quan hơn.

So sánh ReactJS với các thư viện khác

Khi phát triển ứng dụng web, ReactJS, Angular, và Vue.js đều là những lựa chọn phổ biến, nhưng mỗi thư viện sẽ có những đặc điểm và ưu thế riêng.Dưới đây là sự so sánh giữa ba công cụ này dựa trên những yếu tố tiêu biểu và khác biệt nhất:

Tiêu chí	ReactJS	Angular	Vue.js
Người tạo	Facebook	Google	Evan You (cựu kỹ sư Google)
Năm ra mắt	2013	2010	2014
Phân loại	Thư viện được xem như là framework)	Framework	Framework
Cú pháp	JSX (JavaScript + HTML)	HTML (Angular Template)	HTML + cú pháp chỉ thị riêng
Kiến trúc	Component-based (linh hoạt)	MVC, MVVM, Component-based (cấu trúc sẵn)	Component-based (linh hoạt)
Data Binding	Một chiều	Hai chiều	Hai chiều
Hiệu suất	Nhanh và tối ưu nhờ Virtual DOM	Nhanh đối với thay đổi nhỏ trong DOM ảo	Hiệu suất tốt với các ứng dụng vừa và nhỏ
Độ khó học	Trung bình	Cao	Thấp
Ứng dụng tiêu biểu	Facebook, Instagram,…	Google, YouTube,…	Behance, Alibaba,…

ReactJS và React Native có giống nhau không?

Mặc dù ReactJS và React Native đều được phát triển bởi Facebook và chia sẻ một số nguyên lý cơ bản nhưng chúng lại phục vụ những mục đích khác nhau trong việc phát triển ứng dụng.Nếu ReactJS chủ yếu được sử dụng để xây dựng giao diện người dùng trên nền tảng website thì React Native lại hỗ trợ phát triển các app mobile cho iOS và Android rất tốt.

Tiêu chí	ReactJS	React Native
Mục đích sử dụng	Phát triển ứng dụng web	Phát triển app mobile (iOS, Android, Web)
Nền tảng	Web (trình duyệt)	Di động (iOS, Android), hỗ trợ Web
Công nghệ sử dụng	React DOM, Virtual DOM	Native APIs, JSX
Rendering UI	Render HTML trong giao diện web	Render native components (không phải HTML)
Cú pháp và ngôn ngữ	JSX (JavaScript + HTML)	JSX (JavaScript + native components)
Cấu trúc dự án	Linh hoạt, chủ yếu tập trung vào giao diện web	Cung cấp framework toàn diện cho ứng dụng di động
Data Binding	Một chiều (One-way data binding)	Hai chiều (Two-way data binding)
Styling	Sử dụng CSS	Sử dụng stylesheet (cú pháp tương tự CSS)
Animation	CSS animation	Animated API
Độ khó học	Trung bình	Cao (do yêu cầu hiểu sâu về mobile development)
Ưu điểm	Quản lý giao diện người dùng web hiệu quả, dễ học	Cung cấp trải nghiệm gần với native trên di động

Tổng kết

Với khả năng tái sử dụng các thành phần (components) và tối ưu hóa hiệu suất thông qua Virtual DOM, React giúp lập trình viên dễ dàng tạo ra các ứng dụng mượt mà, dễ bảo trì và mở rộng.Dù có những hạn chế nhất định nhưng với tính linh hoạt, hiệu suất cao và cộng đồng hỗ trợ rộng lớn, React sẽ tiếp tục là một trong những công cụ hàng đầu cho việc phát triển các ứng dụng web hiện đại. Nếu bạn muốn tạo ra giao diện người dùng tương tác và tối ưu cho cả web lẫn di động thì React chắc chắn là lựa chọn không thể bỏ qua.Hy vọng bài viết hôm này của Miko Tech đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về ngôn ngữ lập trình, hẹn gặp bạn ở những bài viết sau nhé!