Primary market là một khái niệm trong lĩnh vực tài chính. Primary market đóng vai trò quan trọng đối với các doanh nghiệp và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp cần huy động vốn. Trong bài viết này, Miko Tech sẽ cùng các bạn tìm hiểu primary market là gì, vai trò của nó cũng như cách chứng khoán được giao dịch trên thị trường này.
Primary market là gì?
Trong thế giới tài chính, primary market (hay thị trường sơ cấp) là nơi chứng khoán được phát hành và bán cho các nhà đầu tư lần đầu tiên. Những chứng khoán này có thể là cổ phiếu, trái phiếu hoặc chứng chỉ quỹ,… Số tiền thu được từ việc bán chứng khoán sẽ được doanh nghiệp, tổ chức sử dụng để hỗ trợ hoạt động kinh doanh của mình.
Chủ thể trong thị trường sơ cấp
Chủ thể trong thị trường sơ cấp bao gồm nhà phát hành chứng khoán và nhà đầu tư. Trong đó:
- Nhà phát hành hay chủ thể phát hành chứng khoán là các tổ chức hoặc doanh nghiệp huy động vốn bằng việc bán chứng khoán cho nhà đầu tư. Chủ thể phát hành chứng khoán có thể là Chính phủ, các doanh nghiệp, tổ chức hoặc các quỹ đầu tư.
- Nhà đầu tư là những người mua chứng khoán từ nhà phát hành, họ có thể là cá nhân hoặc một doanh nghiệp, tổ chức khác.
Các loại giao dịch trên Primary Market
Có hai loại giao dịch chính trên thị trường sơ cấp: chào bán lần đầu ra công chúng (IPO) và chào bán chứng khoán thứ cấp (SEO).
Chào bán lần đầu ra công chúng (IPO – Initial Public Offering) là khi một công ty bán cổ phiếu lần đầu tiên ra công chúng. Đây là một sự kiện lớn đối với một công ty, vì nó đánh dấu sự chuyển đổi từ công ty tư nhân sang công ty đại chúng. IPO thường là các giao dịch rất lớn và chúng có thể huy động hàng tỷ đô la cho công ty.
Chào bán chứng khoán thứ cấp (SEO – Seasoned Equity Offering) là khi một công ty đã giao dịch công khai bán thêm chứng khoán cho công chúng. SEO thường được các công ty sử dụng để huy động vốn bổ sung nhằm tài trợ cho các hoạt động tăng trưởng như sáp nhập và mua lại (M&A) hoặc nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới.
Chứng khoán giao dịch trên thị trường sơ cấp ra sao?
Để các bạn hiểu được cách vận hành của primary market là gì, sau đây là trình tự các bước mà chứng khoán được giao dịch trên thị trường sơ cấp. Chúng ta sẽ lấy ví dụ là trường hợp một công ty quyết định phát hành chứng khoán lần đầu ra công chúng, tức IPO.
Bước 1: Công ty quyết định chào bán công khai
IPO là một quyết định lớn và công ty sẽ cần xem xét một số yếu tố, chẳng hạn như tình hình tài chính, đội ngũ quản lý và triển vọng tăng trưởng.
Bước 2: Công ty thuê các ngân hàng đầu tư bảo lãnh cho đợt IPO
Khi công ty đã quyết định phát hành cổ phiếu ra công chúng, công ty sẽ cần thuê các ngân hàng đầu tư để bảo lãnh cho đợt IPO. Ngân hàng đầu tư là tổ chức tài chính chuyên huy động vốn cho các công ty. Họ sẽ giúp công ty định giá IPO, tiếp thị IPO cho các nhà đầu tư và bán cổ phiếu ra công chúng.
Bước 3: Các ngân hàng đầu tư xác định giá của đợt IPO
Giá của một đợt IPO được xác định bởi một số yếu tố, bao gồm tình hình tài chính của công ty, đội ngũ quản lý, triển vọng tăng trưởng và điều kiện thị trường hiện tại. Các ngân hàng đầu tư sẽ sử dụng chuyên môn của họ để xác định mức giá hấp dẫn nhất đối với các nhà đầu tư.
Bước 4: Công ty bán chứng khoán ra công chúng
Khi giá IPO đã được xác định, công ty sẽ bán chứng khoán của mình cho công chúng. Các cổ phiếu được bán thông qua một quá trình gọi là đấu giá. Các nhà đầu tư có thể đặt giá thầu trên cổ phiếu và cổ phiếu được bán cho những người trả giá cao nhất.
Bước 5: Cổ phiếu được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán
Khi cổ phiếu đã được bán ra công chúng, chúng sẽ được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Điều này cho phép các nhà đầu tư mua và bán cổ phiếu trên thị trường thứ cấp.
Vai trò của primary market là gì?
Primary market đóng vai trò rất quan trọng trong hệ thống tài chính và kinh tế của một quốc gia. Trong đó, các vai trò chính của primary market bao gồm:
Huy động vốn
Thị trường sơ cấp là nơi các công ty và chính phủ có thể huy động vốn bằng cách phát hành chứng khoán mới. Số vốn này có thể được sử dụng để tài trợ cho các dự án mới, mở rộng hoạt động hoặc trả nợ.
Cung cấp thanh khoản
Thị trường sơ cấp giúp cung cấp tính thanh khoản cho thị trường chứng khoán. Điều này có nghĩa là các nhà đầu tư có thể dễ dàng mua và bán chứng khoán, nhờ đó giúp họ quản lý danh mục đầu tư của mình dễ dàng hơn.
Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Thị trường sơ cấp có thể giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bằng cách cung cấp cho các công ty vốn mà họ cần để đầu tư và mở rộng. Điều này có thể dẫn đến tạo việc làm và tăng cường hoạt động kinh tế.
Khuyến khích đổi mới
Thị trường sơ cấp cũng có thể khuyến khích đổi mới bằng cách cung cấp cho các công ty vốn họ cần để phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới. Điều này có thể dẫn đến các thị trường mới và cách thức kinh doanh mới.
So sánh thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp
Bên cạnh primary market thì còn tồn tại secondary market – hay còn gọi là thị trường thứ cấp. Thị trường sơ cấp sẽ diễn ra giao dịch giữa nhà phát hành chứng khoán (doanh nghiệp) và các nhà đầu tư. Còn thị trường thứ cấp sẽ diễn ra giao dịch mua bán chứng khoán đã phát hành giữa các nhà đầu tư.
Các giao dịch trên thị trường thứ cấp diễn ra thông qua các sàn giao dịch chứng khoán như New York Stock Exchange (NYSE) ở Mỹ, Tokyo Stock Exchange ở Nhật Bản, hoặc Ho Chi Minh Stock Exchange (HOSE) ở Việt Nam.
Thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Thị trường sơ cấp là nơi mà các công ty phát hành chứng khoán để thu hút vốn từ các nhà đầu tư. Khi các chứng khoán đó được niêm yết trên thị trường thứ cấp, các nhà đầu tư có thể mua hoặc bán chúng. Giá chứng khoán lúc này sẽ được xác định dựa trên cung và cầu của thị trường.
Thị trường sơ cấp (primary market) và thị trường thứ cấp (secondary market) đều là những yếu tố quan trọng của hệ thống tài chính. Chúng giúp luân chuyển vốn từ các nhà đầu tư đến các công ty và chính phủ, từ đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Những câu hỏi thường gặp về primary market
Thị trường sơ cấp và thứ cấp có mối quan hệ như thế nào?
Giữa thị trường chứng khoán sơ cấp và thị trường chứng khoán thứ cấp tồn tại một mối liên hệ nội tại. Trong đó thị trường sơ cấp đóng vai trò cơ sở và tiền đề, trong khi thị trường chứng khoán thứ cấp là động lực thúc đẩy.
Không thể thiếu thị trường chứng khoán sơ cấp, vì nếu không có nền tảng này, không thể tồn tại chứng khoán để hoạt động trên thị trường thứ cấp. Ngược lại, nếu không có thị trường chứng khoán thứ cấp, thị trường chứng khoán sơ cấp sẽ gặp khó khăn trong việc hoạt động hiệu quả.
Tại sao primary market quan trọng?
Primary market cung cấp nguồn vốn mới cho các công ty và tổ chức phát triển, mở rộng kinh doanh, và thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
Đối tượng nào tham gia vào primary market?
Các công ty hoặc tổ chức cần gọi vốn mới thường tham gia vào primary market để phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu mới. Các nhà đầu tư mua các giấy tờ tài chính này trong giai đoạn đầu gọi là giai đoạn mua sắm sơ cấp.
Lời kết
Bài viết đã giải thích cho bạn hiểu primary market là gì, vai trò của nó và những kiến thức liên quan. Miko Tech hy vọng bài viết trên đã mang lại cho bạn những kiến thức hữu ích và hẹn gặp lại bạn ở những bài viết sau!
Trần Tiến Duy tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành Thương Mại Điện tử tại trường đại học Sư Phạm Kỹ Thuật TPHCM. Từng Phụ trách mảng SEO Website tại nhiều lĩnh vực như giáo dục, công nghệ, thực phẩm, đồ dùng gia dụng, …v.v
Trần Tiến Duy hiện đang là Giảng viên Digital Marketing với chuyên môn chính là SEO tại trường Cao Đẳng FPT Tp.HCM.
Với hơn 5+ năm kinh nghiệm training & quản lý nhân sự về quản lý các dự án SEO/ Content SEO.
Hiện tại Trần Tiến Duy là SEO Manager tại công ty Miko Tech Agency chuyên về Thiết Kế Website, với sự Quản lý của anh đã đưa Miko Tech trở thành công ty chuyên về Thiết Kế Website thuộc TOP ngành trên nền tảng Internet hiện nay. Ngoài ra anh Trần Tiến Duy còn đào tạo training nhân viên. Ngoài ra anh Trần Tiến Duy còn đào tạo training nhân viên khoá học SEO Website nội bộ cho Doanh nghiệp giúp Doanh Nghiệp tối ưu tốc độ website phát triển kinh doanh mạnh mẽ hơn trong thời đại công nghệ số 4.0 hiện nay.
Anh Trần Tiến Duy còn chia sẻ miễn phí những Tool SEO hiệu quả giúp anh em SEOer tiết kiệm thời gian và được rất nhiều anh em trong giới SEOer và sinh viên sử dụng tại website: trantienduy.com/tool/
