Chiến Lược Kinh Doanh Là Gì? 8 Nguyên Tắc Xây Dựng Và 10 Ví Dụ

Chiến lược kinh doanh hiệu quả cho phép bạn phân bổ các nguồn lực một cách khoa học, hợp lý, tối ưu. Bài viết này Miko Tech sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chiến lược kinh doanh là gì, cùng những 8 nguyên tắc xây dựng một chiến lược hiệu quả trong thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Chiến lược kinh doanh là gì?

Chiến lược kinh doanh (Business Strategy) là tổng thể cách thức, phương pháp mà tổ chức kinh doanh thực hiện theo một trình tự nhất định. Mục đích của chiến lược kinh doanh là đạt được các mục tiêu kinh doanh dài hạn của doanh nghiệp. 

Hiểu một cách đơn giản, chiến lược kinh doanh bao gồm chuỗi các phương pháp, cách thức hoạt động kinh doanh xuyên suốt trong một thời gian dài. Chiến lược thể hiện thế mạnh, nguồn lực, cơ hội và thách thức phải đối mặt.

Thuật ngữ này là một khái niệm thuộc khoa học chiến lược và cụ thể là chiến lược trong lĩnh vực kinh doanh. Vì vậy, về bản chất, chiến lược trong kinh doanh không quá khác biệt so với những khái niệm cơ bản của chiến lược.

Các thành phần của chiến lược kinh doanh

Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp được hình thành từ 05 yếu tố cơ bản, gồm: mục tiêu chiến lược, phạm vi chiến lược, giá trị khách hàng và lợi thế cạnh tranh, hệ thống các hoạt động chiến lược và năng lực cốt lõi, cụ thể:

• Mục tiêu chiến lược là những kết quả kỳ vọng mà chiến lược kinh doanh đặt ra nhằm định hướng cho các hoạt động của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định.
• Phạm vi chiến lược tức là giới hạn về khách hàng, sản phẩm, khu vực địa lý,… để có sự tập trung và thỏa mãn tốt nhất nhu cầu khách hàng.
• Giá trị khách hàng và lợi thế cạnh tranh nghĩa là bạn cần phải đảm bảo các yếu tố mà khách hàng mục tiêu sẵn sàng bỏ tiền ra để mua sản phẩm dịch vụ và lợi thế cạnh tranh giúp vượt trội hơn đối thủ cạnh tranh.
• Hệ thống các hoạt động chiến lược là cách thức mà doanh nghiệp cần thực hiện để cung cấp những giá trị khác biệt đến tay khách hàng mục tiêu của mình.
• Năng lực cốt lõi chính là khả năng liên kết và điều phối một nhóm hoạt động cho phép doanh nghiệp cạnh tranh hiệu quả và đa dạng hóa sản phẩm.

Vai trò của chiến lược kinh doanh

Sau khi hiểu được phần nào về chiến lược kinh doanh là gì, bạn có thể thấy vai trò của chiến lược kinh doanh là rất quan trọng. Chiến lược là tham chiếu kinh nghiệm của chính doanh nghiệp hoặc của những doanh nghiệp khác bên ngoài.

Cụ thể, chiến lược trong kinh doanh có những vai trò như sau:

• Thống nhất phương hướng cho các hoạt động kinh doanh trong tương lai của doanh nghiệp, từ đó, nâng cao hiệu quả của công việc, tạo sự liên kết tổng thể và đi theo mục tiêu chung của tổ chức.
• Chỉ định và phân bổ nguồn lực về nhân lực, tài chính để thực thi các chiến thuật cụ thể.
• Tăng sức cạnh tranh, đáp lại các chiến lược tấn công của doanh nghiệp đối thủ.
• Cụ thể hoá, văn bản hoá các mục tiêu của doanh nghiệp, giúp nhân viên, tổ chức nhận thức rõ họ muốn đi tới đâu, cần làm gì để thực hiện được các mục tiêu của mình một cách dễ dàng hơn.
• Định hướng dài hạn cho doanh nghiệp, giải quyết các vấn đề ngắn hạn trong khuôn khổ của định hướng dài hạn, từ đó, đem lại sự phát triển vững chắc cho doanh nghiệp.
• Nắm bắt được các cơ hội thị trường, thống nhất quá trình hoạt động để thúc đẩy doanh nghiệp sử dụng các nguồn lực hữu hạn có hiệu quả nhất.

8 nguyên tắc xây dựng

Để xây dựng được chiến lược kinh doanh hiệu quả, tối ưu, bạn cần tuân thủ một số nguyên nhắc nhất định. Sau đây, Miko Tech sẽ giới thiệu đến bạn 08 nguyên tắc cơ bản khi xây dựng chiến lược trong kinh doanh, cụ thể:

1. Thấu hiểu thị trường 

Trước khi xây dựng chiến lược kinh doanh, doanh nghiệp cần thấu hiểu mọi ngóc ngách về thị trường. Bởi vì, mỗi thị trường sẽ mang những đặc điểm và tính cách riêng quyết định đến việc xây dựng, xác định chiến lược kinh doanh.

Hoạt động này sẽ giúp doanh nghiệp hình thành tư duy chiến lược hiệu quả. Việc sở hữu chiến lược đúng đắn sẽ quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trong tương lai.

2. Xác định đúng đối tượng mục tiêu

Xác định đúng đối tượng mục tiêu là một nguyên tắc quan trọng để xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả. Bạn cần xác định chính xác đối tượng mục tiêu bạn đang nhắm đến, và cách bạn phục vụ tệp khách hàng này.

Nguyên tắc này không những làm tăng khả năng mua hàng mà còn giúp doanh nghiệp giảm thiểu rất nhiều chi phí cho các chiến lược marketing. Do đó, bạn phải khiến khách hàng cảm thấy thỏa mãn nhu cầu bằng những sản phẩm, giá trị bạn đem lại.

3. Cạnh tranh để khác biệt

Doanh nghiệp phải đảm bảo mình đang tìm ra những chiến lược trong kinh doanh mới, tránh và hạn chế lặp lại bước đi của các đối thủ. Khi có những chiến lược mới, khác biệt bạn sẽ tiếp cận được tệp khách hàng mới, thị trường màu mỡ hơn nhiều.

4. Cạnh tranh vì lợi nhuận

Mục đích của việc tạo ra lợi thế cạnh tranh hay đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng là để tăng lợi nhuận và vị thế của doanh nghiệp. Làm kinh doanh không chỉ ở việc phát triển mà còn ở khoản lợi nhuận bạn tạo ra.

5. Thay đổi để phù hợp

Thay đổi để phù hợp là cách để các doanh nghiệp kéo dài vòng đời sản phẩm của mình, tạo cơ hội để doanh nghiệp phát triển phù hợp với các xu hướng mới. Khi bạn không thay đổi, bạn đang đứng yên và dậm chân tại chỗ.

Đối thủ phát triển, nhu cầu và hành vi của khách hàng thay đổi, công nghệ cải tiến, do đó, thay đổi để phù hợp yếu tố tất yếu. Bạn cần nhạy bén trong việc phát hiện các xu hướng mới có thể áp dụng vào mô hình kinh doanh của doanh nghiệp của mình.

6. Tư duy có hệ thống

Nguyên tắc cuối cùng là hình thành tư duy hệ thống, xây dựng dữ liệu chính xác. Những phán đoán của bạn không thể luôn chính xác 100%, bạn cần những số liệu thực tế để phán đoán về khách hàng, về xu hướng thị trường, về mọi thứ,..

Khi hình thành tư duy có hệ thống, bạn có thể đưa ra các giả định cho sự phát triển của doanh nghiệp. Do đó, tư duy có hệ thống là điều kiện để bạn đưa ra một chiến lược kinh doanh hiệu quả cho doanh nghiệp của bạn.

7. Học cách nói không

Trong chiến lược kinh doanh, việc xác định sẽ phải làm gì và không nên làm gì có ý nghĩa quan trọng tương đương nhau. Khi bạn đã thấu hiểu thị trường, khách hàng, bạn sẽ dần nhận ra có rất nhiều thứ mà chúng ta phải nói từ chối.

Chẳng hạn như, bạn phải nói không với nhiều tệp khách hàng mà bạn không phục vụ, các hoạt động mà bạn không cần thực hiện. Đôi khi, đơn giản là nói không với các sản phẩm và dịch vụ bạn không nên cung cấp.

10 ví dụ chiến lược kinh doanh

1. Chiến lược sản phẩm

Chiến lược sản phẩm được xem là chiến lược căn bản của doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh. Bởi vì, sản phẩm chính là công cụ cạnh tranh cốt lõi và là nền tảng vững chắc nhất cho sự tồn tại, phát triển của một doanh nghiệp.

Chiến lược về sản phẩm là toàn bộ những quyết định về việc phát triển sản phẩm nhằm thỏa mãn nhu cầu của khách hàng. Chiến lược còn nghiên cứu nhu cầu và xu hướng thị trường, lập kế hoạch nhập nguyên vật liệu, thiết kế, sản xuất,…

Khi sở hữu những sản phẩm độc đáo, hấp dẫn, doanh nghiệp sẽ gia tăng khách hàng một cách nhanh chóng. Do đó, chiến lược về sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu, chi phí và các yếu tố cấu thành nên lợi nhuận khi kinh doanh.

2. Chiến lược về giá

Chiến lược về giá liên quan mật thiết tới chiến lược về sản phẩm. Với mỗi chiến lược giá khác nhau, doanh nghiệp sẽ có những định hướng kinh doanh rất khác nhau. 

Chiến lược về giá còn ảnh hưởng bởi mục tiêu của doanh nghiệp như về doanh thu, thị phần, thương hiệu… Chiến lược về giá bao gồm: 

• Chiến lược định giá thâm nhập
• Chiến lược chiết khấu
• Chiến lược cạnh tranh giá
• Chiến lược định giá cao cấp.

3. Chiến lược phân phối

Chiến lược phân phối liên quan đến toàn bộ những kênh phân phối – bán hàng khác nhau. Bên cạnh các kênh phân phối truyền thống, doanh nghiệp cần mở rộng sang những nền tảng mới như mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử

Hệ thống phân phối bao gồm:

• Phân phối trực tiếp
• Phân phối gián tiếp
• Phân phối chuyên sâu
• Phân phối độc quyền
• Phân phối có chọn lọc.

Để quản lý các kênh phân phối một cách đồng nhất, doanh nghiệp nên sử dụng phần mềm quản lý bán hàng chuyên nghiệp. Phần mềm quản lý bán hàng được nhiều khách hàng tin dùng vì nó hỗ trợ kinh doanh đơn giản và tiện lợi hơn.

4. Chiến lược tiếp thị

Chiến lược tiếp thị giúp thương hiệu được nhận biết, ghi nhớ và tin tưởng bởi người tiêu dùng. Từ đó, doanh nghiệp có thể đẩy mạnh hoạt động bán hàng, dễ dàng thích nghi với những biến động khách quan từ thị trường kinh doanh. 

Bên cạnh đó, chiến lược tiếp thị hướng tới việc gia tăng lượng khách hàng trung thành nhờ thỏa mãn nhu cầu của khách hàng. Đây sẽ là cầu nối vững chắc giữa khách hàng và doanh nghiệp cũng là mục tiêu xuyên suốt của chiến lược tiếp thị.

5. Chiến lược thương hiệu

Khách hàng luôn có xu hướng ưa chuộng sử dụng những sản phẩm đã có thương hiệu và độ uy tín trên thị trường. Do đó, chiến lược thương hiệu chính là giải pháp dài hạn nhằm xây dựng hình ảnh và vị thế của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược thương hiệu một cách nhất quán ngay từ đầu vì rất khó để thay đổi hay tái định vị thương hiệu. Xây dựng chiến lược thương hiệu phải gắn liền với tầm nhìn và sứ mệnh của doanh nghiệp.

6. Chiến lược bán hàng

Chiến lược bán hàng hiệu quả sẽ giúp nâng cao doanh thu, gia tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp. Để làm được điều đó, doanh nghiệp cần tối ưu các yếu tố, xây dựng đội ngũ nhân viên, tìm kiếm thị trường cho riêng mình.

Mọi hoạt động như sản phẩm, tiếp thị, thương hiệu,… đều góp phần triển khai và đẩy mạnh hoạt động bán hàng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tập trung vào insight khách hàng, giải quyết được nhu cầu ẩn của khách hàng.

7. Chiến lược liên minh

Chiến lược liên minh là hai hoặc nhiều doanh nghiệp liên kết với nhau thực hiện chung một dự án ngắn hạn. Mục đích sau cùng của chiến lược liên minh là mang lại lợi ích win-win cho từng bên doanh nghiệp tham gia. 

Các doanh nghiệp trong liên minh có thể hợp tác nghiên cứu, sản xuất hoặc bán sản phẩm và cung ứng dịch vụ… Đồng thời, họ vẫn là những doanh nghiệp độc lập kinh doanh.

8. Chiến lược thâm nhập thị trường

Chiến lược thâm nhập thị trường không làm thay đổi bất kỳ yếu tố cấu thành nào, mà chỉ nhằm tăng thị phần của các sản phẩm, dịch vụ hiện có trên thị trường. Chiến lược được thực hiện bằng những nỗ lực tiếp thị mạnh mẽ, hiệu quả

Chiến lược này nhằm tăng số lượng hàng hóa mỗi lần mua và sử dụng hàng nhiều hơn, thường xuyên hơn. Doanh nghiệp cần tăng số nhân viên bán hàng, các hoạt động quảng cáo hoặc đẩy mạnh các hoạt động khuyến mãi.

9. Chiến lược phát triển thị trường

Đây là chiến lược tìm kiếm sự tăng trưởng bằng cách mở rộng sự tham gia của sản phẩm hiện có vào khu vực thị trường, khách hàng mới. Mục đích để tìm kiếm cơ hội mở rộng thị trường, gia tăng quy mô sản xuất và thu hút khách hàng.

10. Chiến lược tập trung vào sản phẩm hoặc dịch vụ sáng tạo nhất

Việc tạo ra sự khác biệt bằng cách tạo ra những sản phẩm hoặc dịch vụ sáng tạo, tiên tiến nhất là chiến lược kinh doanh rất hiệu quả. Doanh nghiệp cần phải xác định ý nghĩa, giá trị của việc sáng tạo và phương hướng bạn đổi mới.

6 lưu ý để có chiến lược kinh doanh thành công

Để có chiến lược kinh doanh thành công, doanh nghiệp cần lưu ý 06 điều sau:

1. Luôn luôn tăng sức cạnh tranh, hiểu về đối thủ để có chiến lược phù hợp.
2. Giám sát chặt chẽ dòng tiền, tối ưu quy trình vận hành để giảm chi phí đến mức thấp nhất có thể và luôn có khoản dự phòng cho các trường hợp bất trắc.
3. Áp dụng công nghệ mới để hoạt động và vận hành công ty hiệu quả hơn.
4. Thay đổi để thích nghi linh hoạt với thị trường ngách để tốn ít chi phí hơn.
5. Chủ động ghi nhận, tiếp thu phản hồi của khách hàng để điều chỉnh sản phẩm của mình cho phù hợp hơn.
6. Chuẩn bị và chấp nhận thay đổi để sửa đổi các hoạt động kinh doanh cũng như chiến lược kinh doanh cho phù hợp.

Những câu hỏi thường gặp về chiến lược kinh doanh

Như vậy, qua bài viết, Miko Tech đã thông tin đến bạn về chiến lược kinh doanh là gì? Vai trò của chiến lược kinh doanh. 8 nguyên tắc xây dựng và 10 ví dụ chiến lược kinh doanh cũng đã được đề cập chi tiết, cụ thể. Miko Tech hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.