Xây dựng chiến lược kinh doanh là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà doanh nghiệp cần quan tâm. Vậy chiến lược cạnh tranh là gì? Các nhà quản trị đã nắm được các chiến lược kinh doanh hiệu quả hay chưa? Xem ngay bài viết bên dưới của Miko Tech để tìm hiểu về khái niệm, ý nghĩa, vai trò, ưu nhược điểm, yếu tố ảnh hưởng và các chiến lược cạnh tranh.
Chiến lược cạnh tranh là gì?
Chiến lược cạnh tranh là tập hợp các hành động mà một doanh nghiệp sử dụng để đạt được lợi thế cạnh tranh trong thị trường mà nó hoạt động.
Chiến lược cạnh tranh giúp doanh nghiệp định vị mình so với đối thủ, thu hút khách hàng, gia tăng giá trị sản phẩm/dịch vụ, và phát triển bền vững. Thêm vào đó, doanh nghiệp có thể chủ động đánh giá những điểm mạnh – yếu, cơ hội – thách thức và thực hiện so sánh với chính mình trong cách thức triển khai trước kia.
Lược sử chiến lược cạnh tranh
Giáo sư Michael E. Porter là cha đẻ của chiến lược cạnh tranh và lý thuyết lợi thế cạnh tranh. Michael Porter là một trong những giáo sư uyên bác nhất trong lịch sử của Đại học Harvard.
Những cuốn sách kinh điển của ông như “Chiến lược cạnh tranh” (Competitive Strategy), “Lợi thế cạnh tranh” (Competitive Advantage) và “Lợi thế cạnh tranh quốc gia” (Competitive Advantage of Nations) là sách “gối đầu giường” của nhiều chiến lược gia khắp thế giới.
Vai trò của cạnh tranh đối với nền kinh tế
Cạnh tranh đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Nhờ có yếu tố này mà thị trường trở nên sôi động, linh hoạt và nhạy bén hơn. Trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh chính là yếu tố góp phần khiến cho doanh nghiệp tồn tại và phát triển lâu dài.
Mỗi lĩnh vực khác nhau sẽ có mức độ cạnh tranh khác nhau. Chắc chắn là cạnh tranh sẽ luôn tồn tại ở bất kỳ lĩnh vực nào. Việc có cạnh tranh mà các đơn vị doanh nghiệp có nhiều hơn các phương án tạo nên lợi thế và đáp ứng đầy đủ nhu cầu của khách hàng. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể tạo ra được nguồn lợi nhuận lớn và giữ được vị thế của mình trên thị trường.
Ưu, nhược điểm của cạnh tranh trong kinh doanh
Cạnh tranh trong kinh doanh được xem là một trong những yếu tố thúc đẩy phát triển nền kinh tế. Tuy nhiên, cạnh tranh trong kinh doanh sẽ mang lại một số ưu và nhược điểm khác nhau:
Ưu điểm
Một số ưu điểm nổi bật mà cạnh tranh mang lại cho thị trường đó là:
- Là động lực góp phần thúc đẩy nền kinh tế thị trường phát triển
- Là yếu tố giúp điều tiết hệ thống thị trường, giúp những mối quan hệ trong thị trường lành mạnh hơn
- Nhờ có cạnh tranh, các nhà kinh doanh liên tục nghiên cứu, phát triển và đổi mới phương án sản xuất kinh doanh. Từ đó, họ có thể sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, cải tiến sản xuất và sử dụng nguồn lao động hiệu quả
- Thúc đẩy nhà sản xuất nghiên cứu ra các sản phẩm có chất lượng tốt hơn
- Giúp người tiêu dùng có thông tin để so sánh và tìm ra sản phẩm tốt hơn cho mình
Nhược điểm
Tuy cạnh tranh đem lại rất nhiều ưu điểm nhưng để cạnh tranh lành mạnh không hề dễ dàng. Hiện nay, có không ít các đơn vị không hiểu rõ cụm từ cạnh tranh khiến hoạt động này trở nên tiêu cực:
- Trên phương diện sở hữu của cải, yếu tố này có thể dẫn đến tình trạng lạm quyền, độc quyền, phân hóa rõ giàu nghèo.
- Do không hiểu rõ ý nghĩa của cạnh tranh trong kinh doanh, nhiều người thực hiện các thủ đoạn xấu để trục lợi cho mình.
5 yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược cạnh tranh
5 yếu tố bên dưới sẽ quyết định đến mức độ cạnh tranh và tỷ suất lợi nhuận của ngành. Yếu tố mạnh nhất sẽ quyết định đến việc hoạch định các chiến lược cạnh tranh của doanh nghiệp.
- Sự gia nhập ngành của đối thủ tiềm năng: là những doanh nghiệp mới đem theo sức sáng tạo và nguồn lực của họ cạnh tranh trực tiếp với khát vọng giành thị phần lớn.
- Áp lực từ sản phẩm/ dịch vụ thay thế: Các sản phẩm khác cùng chức năng như sản phẩm doanh nghiệp đang kinh doanh, hay những sản phẩm mới có chất lượng tốt hơn.
- Sức mạnh của khách hàng: khách hàng ép giá bán hoặc mặc cả đòi tăng chất lượng hoặc gia tăng dịch vụ buộc các doanh nghiệp phải cạnh tranh với nhau.
- Sức ép từ nhà cung cấp: nhà cung cấp yêu cầu tăng giá hoặc giảm chất lượng các nguyên vật liệu.
- Cường độ cạnh tranh của các đối thủ hiện tại: các mặt trận cạnh tranh là nhiều hay ít, như giá, quảng cáo, marketing…
Ví dụ về chiến lược cạnh tranh của Vinamilk
Vinamilk, với vị thế là một trong những thương hiệu sữa lớn nhất và uy tín nhất tại Việt Nam, đã xây dựng và triển khai một loạt các chiến lược cạnh tranh vô cùng hiệu quả để duy trì và củng cố vị thế dẫn đầu trên thị trường. Những yếu tố chính làm nên thành công hiện tại của Vinamilk là:
- Đầu tư vào công nghệ: Vinamilk không ngừng đầu tư vào công nghệ sản xuất hiện đại, đảm bảo chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế.
- Đa dạng hóa sản phẩm: Công ty không ngừng nghiên cứu và phát triển các sản phẩm mới, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng.
- Quy mô sản xuất lớn và hiệu quả: Thương hiệu là một trong những công ty sản xuất sữa lớn nhất tại Việt Nam. Việc sản xuất với quy mô lớn giúp công ty giảm chi phí trên mỗi đơn vị sản phẩm.
- Tập trung vào thị trường nội địa và mở rộng xuất khẩu: Vinamilk không chỉ chú trọng vào thị trường trong nước mà còn tích cực mở rộng ra các thị trường quốc tế. Họ đã xuất khẩu sản phẩm đến nhiều quốc gia, đặc biệt là những nước có nhu cầu cao về sản phẩm từ sữa.
- Phân khúc thị trường cụ thể: Công ty nhắm đến các phân khúc khác nhau, từ trẻ em, người lớn đến người cao tuổi, và phát triển sản phẩm phù hợp với từng nhóm này.
- Xây dựng thương hiệu mạnh: Vinamilk đầu tư mạnh vào marketing để xây dựng thương hiệu vững mạnh. Họ thường xuyên tổ chức các hoạt động quảng cáo và truyền thông để nâng cao nhận thức về thương hiệu.
4 chiến lược cạnh tranh của doanh nghiệp
Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, việc phát triển một chiến lược cạnh tranh hiệu quả là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp vươn lên dẫn đầu. Hiện nay có những chiến lược cạnh tranh nào?
1. Chiến lược đi đầu về chi phí
Chiến lược dẫn đầu về chi phí là một trong những chiến lược cạnh tranh chính mà doanh nghiệp sử dụng để đạt được lợi thế trên thị trường bằng cách giảm thiểu chi phí sản xuất và phân phối sản phẩm/dịch vụ thấp hơn so với đối thủ cạnh tranh.
Mục tiêu chính của chiến lược này là cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ với giá thấp hơn, từ đó thu hút được nhóm khách hàng nhạy cảm về giá và tăng trưởng thị phần. Doanh nghiệp theo đuổi chiến lược dẫn đầu về chi phí cần tối ưu hóa các quy trình nội bộ, từ sản xuất, vận chuyển cho đến phân phối, nhằm cắt giảm chi phí ở mọi giai đoạn.
Doanh nghiệp có thể tập trung vào một số khía cạnh sau dể cắt giảm chi phí:
- Quy mô lớn (Economies of Scale): Sản xuất với quy mô lớn giúp giảm chi phí trung bình trên mỗi đơn vị sản phẩm, do tận dụng được các nguồn lực hiệu quả hơn.
- Cải tiến công nghệ và quy trình: Áp dụng công nghệ tiên tiến và tự động hóa giúp tăng hiệu suất, giảm lãng phí và chi phí lao động.
- Tối ưu hóa chuỗi cung ứng: Đàm phán tốt với nhà cung cấp để giảm chi phí nguyên liệu hoặc tối ưu hóa quy trình vận chuyển và phân phối để giảm chi phí logistics.
- Quản lý tài chính chặt chẽ: Tập trung vào việc quản lý chi phí hoạt động và kiểm soát tài chính một cách nghiêm ngặt để giảm các khoản chi tiêu không cần thiết.
2. Chiến lược khác biệt hóa
Chiến lược khác biệt hóa là chiến lược cạnh tranh nhằm tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo, khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường.
Thay vì cạnh tranh về giá, các doanh nghiệp theo đuổi chiến lược khác biệt hóa tập trung vào việc tạo ra giá trị gia tăng cho khách hàng bằng cách cung cấp những đặc điểm, tính năng hoặc lợi ích độc đáo mà các đối thủ không có.
Việc theo đuổi chiến lược khác biệt hóa giúp doanh nghiệp xây dựng lòng trung thành của khách hàng và giảm thiểu sự cạnh tranh về giá cả. Khi khách hàng nhận thấy giá trị độc đáo từ sản phẩm/dịch vụ, họ sẽ sẵn sàng chi trả mức giá cao hơn. Một số yếu tố khác biệt hóa có thể bao gồm:
- Chất lượng sản phẩm/dịch vụ
- Tính năng độc đáo
- Dịch vụ chăm sóc khách hàng tận tâm
- Thiết kế độc đáo
- Cung cấp trải nghiệm cá nhân hóa
3. Chiến lược tập trung vào chi phí
Chiến lược tập trung vào chi phí là một chiến lược mà doanh nghiệp tập trung vào một phân khúc thị trường cụ thể với mục tiêu trở thành nhà cung cấp có chi phí thấp nhất trong phân khúc đó. Những phân khúc khách hàng này thường có nhu cầu về giá cả thấp và là những nhóm khách hàng bị đối thủ lớn bỏ qua.
Bằng cách cung cấp các sản phẩm/dịch vụ với chi phí thấp, doanh nghiệp có thể thu hút những khách hàng trong thị trường ngách nhạy cảm về giá nhưng vẫn mong muốn có sản phẩm/dịch vụ chất lượng ở mức chấp nhận được. Đối với chiến lược này, doanh nghiệp chỉ cần tập trung vào một phân khúc thị trường cụ thể và áp dụng giá thành thấp nhất có thể.
Ví dụ, Southwest Airlines là một trong những hãng hàng không giá rẻ thành công nhất thế giới với mô hình kinh doanh độc đáo và văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ. Southwest Airlines chỉ sử dụng một loại máy bay (Boeing 737) giúp giảm chi phí bảo trì và đào tạo phi công. Việc không có dịch vụ hạng thương gia cũng giúp tối ưu hóa số lượng hành khách.
4. Chiến lược tập trung vào khác biệt hóa
Chiến lược tập trung vào khác biệt hóa là một chiến lược cạnh tranh mà trong đó doanh nghiệp nhắm vào một phân khúc thị trường cụ thể và cung cấp các sản phẩm hoặc dịch vụ có tính khác biệt cao so với đối thủ. Mục tiêu của chiến lược này là thu hút khách hàng bằng cách cung cấp các sản phẩm/dịch vụ phù hợp với những yêu cầu đặc thù mà các đối thủ cạnh tranh lớn hoặc tổng quát thường bỏ qua.
Các sản phẩm/dịch vụ sẽ được tùy chỉnh hoặc thiết kế để phù hợp với thị hiếu, sở thích hoặc yêu cầu đặc thù của phân khúc thị trường ngách. Bằng cách tập trung vào nhu cầu riêng biệt của một nhóm khách hàng cụ thể, doanh nghiệp có thể xây dựng lòng trung thành mạnh mẽ từ những khách hàng này.
Ví dụ, hãng sản xuất xe hơi Rolls-Royce tập trung vào một phân khúc nhỏ là giới thượng lưu, những người mong muốn sở hữu các phương tiện xa xỉ, được tùy chỉnh theo yêu cầu cá nhân. Xe hơi của Rolls-Royce không chỉ khác biệt về chất lượng và đẳng cấp, mà còn có các dịch vụ cá nhân hóa để đáp ứng sở thích cụ thể của khách hàng.
Phân biệt chiến lược cạnh tranh và chiến lược kinh doanh
Chiến lược cạnh tranh và chiến lược kinh doanh đều là những khái niệm quan trọng trong quản trị doanh nghiệp, nhưng chúng có mục tiêu và phạm vi khác nhau:
Chiến lược cạnh tranh tập trung vào việc làm thế nào để doanh nghiệp có thể giành được lợi thế so với các đối thủ trên thị trường, đặc biệt trong việc thu hút và giữ chân khách hàng. Mục tiêu của chiến lược này là vượt qua sự cạnh tranh và đạt được vị thế cao hơn so với các đối thủ trực tiếp.
Chiến lược kinh doanh là một khái niệm bao quát hơn, tập trung vào việc doanh nghiệp sẽ hoạt động và phát triển như thế nào để đạt được các mục tiêu dài hạn, tăng trưởng bền vững, và tạo ra giá trị cho cổ đông. Chiến lược kinh doanh không chỉ liên quan đến cạnh tranh mà còn bao gồm cả cách doanh nghiệp tổ chức các hoạt động, khai thác nguồn lực và quản lý tài chính.
Lời kết
Miko Tech vừa chia sẻ đến bạn chiến lược cạnh tranh là gì, ý nghĩa, vai trò, ưu nhược điểm, các yếu tố ảnh hưởng và các chiến lược cạnh tranh. Ngoài ra, bạn cũng có thể biết cách phân biệt chiến lược cạnh tranh và chiến lược kinh doanh. Nếu vẫn có vướng mắc bất kỳ thông tin nào, bạn hãy để lại bình luận bên dưới bài viết nhé!
Trần Tiến Duy tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành Thương Mại Điện tử tại trường đại học Sư Phạm Kỹ Thuật TPHCM. Từng Phụ trách mảng SEO Website tại nhiều lĩnh vực như giáo dục, công nghệ, thực phẩm, đồ dùng gia dụng, …v.v
Trần Tiến Duy hiện đang là Giảng viên Digital Marketing với chuyên môn chính là SEO tại trường Cao Đẳng FPT Tp.HCM.
Với hơn 5+ năm kinh nghiệm training & quản lý nhân sự về quản lý các dự án SEO/ Content SEO.
Hiện tại Trần Tiến Duy là SEO Manager tại công ty Miko Tech Agency chuyên về Thiết Kế Website, với sự Quản lý của anh đã đưa Miko Tech trở thành công ty chuyên về Thiết Kế Website thuộc TOP ngành trên nền tảng Internet hiện nay. Ngoài ra anh Trần Tiến Duy còn đào tạo training nhân viên. Ngoài ra anh Trần Tiến Duy còn đào tạo training nhân viên khoá học SEO Website nội bộ cho Doanh nghiệp giúp Doanh Nghiệp tối ưu tốc độ website phát triển kinh doanh mạnh mẽ hơn trong thời đại công nghệ số 4.0 hiện nay.
Anh Trần Tiến Duy còn chia sẻ miễn phí những Tool SEO hiệu quả giúp anh em SEOer tiết kiệm thời gian và được rất nhiều anh em trong giới SEOer và sinh viên sử dụng tại website: trantienduy.com/tool/
